Przemieszczenie trawieńca - objawy, leczenie, zapobieganie

Objawy zdradzające przemieszczenie trawieńca są mało jednorodne i zależą od stopnia zaawansowania procesu chorobowego

Do wczesnych oznak lewostronnego przemieszczenia należą: spadek produkcji mleka oraz niestrawność. U chorych krów obserwuje się również zmienny apetyt, apatię, osłabione ruchy żwacza, częściowy lub całkowity brak przeżuwania. Kał chorych sztuk jest konsystencji mazistej, niekiedy z domieszką krwi. Powłoki brzuszne mogą być lekko napięte.

Przy przemieszczeniu lewostronnym lewa dolna część brzucha może być bardziej uwypuklona niż prawa, przy prawostronnym odwrotnie. Chore zwierzęta częściej leżą. W przypadku prawostronnego przemieszczenia objawy są bardziej zaznaczone. Występują bóle kolkowe, stękanie, pokładanie się, natomiast apetyt i przeżuwanie nie są całkowicie zahamowane. W obu odmianach omawianej jednostki chorobowej ostukując wysklepiony prawy lub lewy dół głodowy, powinien być słyszalny metaliczny długi odgłos. Do zmian anatomopatologicznych zalicza się powiększenie i przekrwienie trawieńca oraz zmiany zapalne i martwicowe przy skręcie.

Jak leczyć?

Niezależnie od tego, z jakim rodzajem przemieszczenia mamy do czynienia, lekarz weterynarii powinien szybko podjąć decyzję o metodzie leczenia. Przy prawostronnym przemieszczeniu trawieńca stosuje się operacyjny zabieg laparotomii w celu jego repozycji. Lewostronne przemieszczenie można leczyć metodą zachowawczą, bez otwierania powłok brzusznych, polegającą na ucisku dłonią okolic, gdzie znajduje się trawieniec, przy jednoczesnym przetaczaniu położonej na lewym boku krowy w prawo. Metoda ta stosowana jest przy nieznacznym i średnim stopniu powiększenia trawieńca. Jeśli metoda zachowawcza nie przynosi rezultatu, to za skuteczne leczenie należy uznać zabieg operacyjny. Również transport zwierząt po nierównej drodze może spowodować ustąpienie objawów chorobowych.

Jak zapobiegać?

Znając przyczyny powstawania przemieszczenia trawieńca, należy zastanowić się nad ich zapobieganiem. Po pierwsze należy z żywienia wyeliminować pasze niezadowalającej jakości czyli złe kiszonki oraz siano. Krowy powinny dostawać prawidłowo zbilansowaną dawkę pokarmową o właściwej proporcji paszy objętościowej do treściwej. Włókna surowego nie powinno być mniej niż 18-20% w całej suchej masie paszy. Zadawana pasza musi się charakteryzować prawidłową strukturą, należy unikać nadmiernego rozdrobnienia paszy, bowiem pogorszenie struktury prowadzi do złego funkcjonowania i wypełnienia żwacza, gorszej jego motoryki, a w konsekwencji przemieszczenia trawieńca. Zmiana dawki pokarmowej nie powinna być gwałtowna. Pozwólmy florze bakteryjnej, przez co najmniej 14 dni, dostosować się do nowych pasz, aby nie zmniejszać drastycznie efektywności przemian w żwaczu.

Na kilka dni przed porodem krowy powinny otrzymywać na pierwszy odpas możliwie dużo paszy objętościowej. Również w okresie poporodowymi okołoporodowym zapewnienie 8-10 kg dobrego siana dziennie zapewni lepsze wypełnienie żwacza, prawidłową stymulację motoryki przedżołądków oraz trawieńca.

Zdaniem dr Zbigniewa Lacha po porodzie powinniśmy podać krowie do picia 50 l ciepłej wody z odpowiednimi do tych celów preparatami. Taka ilość płynu powinna dostatecznie zapewnić wypełnienie żwacza tak, aby to on, a nie trawieniec, wypełnił pustkę po macicy z cielęciem.

Obok profilaktyki opartej na prawidłowym żywieniu, pamiętajmy o zapewnieniu krowom ruchu oraz o ograniczeniu czynników stresogennych związanych z: transportem, zmianą stanowiska lub grupy technologicznej, niedostateczną ilością miejsca przy żłobie, zbyt wysoką temperaturą w oborze, korekcją racic i zabiegami weterynaryjnymi.

Wojciech Neja

http://www.portalhodowcy.pl/hodowca-bydla-archiwum/79-hodowca-bydla-1-2015/759-przemieszczenie-trawienca-czesta-przypadlosc-krow-po-porodzie